تخمین عوامل تعیین اصابت و ساعات اضافه‌کاری در نیروی کار شهری ایران

ساعات اضافه کاری بالا و هم‌زمان با آن، نرخ بیکاری گسترده، به صورت جدی در میان نیروی کار بخش‌های مختلف اقتصاد ایران شایع‌ هستند، به طوری که در برخی از سال‌های گذشته بیش از 61 درصد از شاغلان با سابقه‌ی ‌کار بیش‎تر از 31 سال افزون بر 42 ساعت در هفته در شغل اصلی خود حضور داشته‎اند . هم‌زمان، بیکاری نسبتا بالا در بازار کار ایران وجود دارد. به نظر می‌رسد تمایل نیروی کار برای ترمیم و افزایش درآمد، از دلایل اصلی این وضعیت در طرف تقاضای کار باشد. فرضیه‎ی اصلی این مطالعه برای بررسی این بازتوزیع، اثر افزایش دستمزد ساعات اضافه‌کاری بر نرخ بیکاری بوده است. در این مطالعه، عوامل مؤثر بر اصابت اضافه کاری (تصمیم فرد به انجام اضافه ‌کاری) و نیز عوامل تعیین کننده‌ی حجم ساعات اضافه‌کاری در میان مزد و حقوق ‌بگیران شهری تک شغله‌ی بخش‌های خصوصی، عمومی و تعاونی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. گروه هدف مطالعه، از نتایج آمارگیری هزینه و درآمد خانوار در سال 85 استخراج شد. برای انجام تحلیل‌ها، نتایج برآوردهای هکمن دو‌مرحله‌ای، توبیت و روش تصحیح خطای انتخاب مضاعف نمونه، استخراج و مورد مقایسه قرار می‌گیرد. نتایج این مطالعه، به روشنی شایع بودن اضافه‌کاری (اصابت اضافه‌کاری و تعداد ساعات) را میان نیروی کار مرد، متأهل و شاغل در بخش خصوصی نشان می‌دهد. هم‎چنین، درآمد‌های غیر شغلی و تعداد فرزندان شاغل، از عوامل کاهش عرضه‌ی اضافه‌کاری محسوب می‌شوند. شکل تابع دستمزد ساعتی اضافه‌کاری، کاهش میزان ساعات اضافه‌کاری در دستمزد‌های بالا را نشان می‌دهد، که این نکته، احتمال باز توزیع موفق فرصت‎های شغلی از طریق افزایش دستمزد‌ اضافه‌کاری را، تقویت می کند. طبقه‌بندی JEL: J22, J23, J33